همواره در پروسس فرایندهای شیمیایی علاوه بر محصول مدنظر، محصولات و مواد جانبی دیگری نیز خواسته یا ناخواسته تولید می‌گردد. این محصولات می‌توانند با توجه به نیاز بازار دارای ارزش‌های متفاوت و یا حتی بدون ارزش باشند. پروسه تولید اتانول از غلات از این امر مستثنا نبوده و علاوه بر اتانول، محصولات دیگری نیز در حین پروسه، تولید می‌شود.
سبوس، گلوتن، گاز CO2 و خوراک دام از محصولات جانبی اتانول است.
تولید سبوس در فرآیند اتانول
یکی از محصولات جانبی اتانول سبوس است. سبوس در واقع پوسته گندم، جو، برنج و غلاتی از این قبیل است که در فرایند پوست‌گیری از این غلات، جداسازی می‌گردد. این محصول جانبی اتانول، حاوی مقادیر سرشار ویتامین و مواد مغذی دیگری است که توسط متخصصین تغذیه به گونه ویژه‌ای سفارش شده است.
کاربردهای سبوس
بعضی از خواص و ویژگی سبوس‌های برنج، گندم و جو و… مشابه و بعضی منحصربه‌فرد هستند. سبوس‌های بدست آمده از غلات‌های متفاوت می‌توانند کاربردهای متفاوتی داشته باشند. استفاده گسترده از سبوس‌های گندم، برنج، جو و … در صنایع غذایی بر کسی پوشیده نیست.
وجود سبوس در نان
بیسکوئیت‌ها
برخی نوشیدنی‌ها
خوراک دام‌ها و … از نمونه موارد استفاده سبوس در این صنعت است. از سبوس برنج در صنعت ریخته‌گری فولاد برای جلوگیری از اتلاف حرارت ذوب ناشی از تابش و رسانش فولاد نیز استفاده می‌گردد.
تولید گلوتن در فرآیند اتانول
گلوتن ترکیبی از دو پروتئین به نام گلیاتین و گلوتلین است که به طور طبیعی در گندم و جو و دیگر غلات وجود دارد. این ترکیب پروتئینی نقش مهمی در صنایع غذایی دارد. استفاده در آرد ماکارونی، نان و شیرینی، تولید سوسیس و کالباس و… از موارد استفاده از گلوتن در این صنعت غذایی می‌باشد.
مضرات گلوتن
سلیاک: نکته قابل توجه اینکه استفاده از گلوتن برای همه افراد توصیه نشده است. بیماران سلیاکی می‌بایست از استفاده گلوتن پرهیز نمایند. در افراد مبتلا به این بیماری، سیستم ایمنی بدن گلوتن را یک عامل خارجی شناخته و درصدد از بین‌بردن آن برمی‌آید. واکنش‌هایی زیستی در بدن ناشی از این اتفاق، میتواند زمینه‌ساز سایر بیماری‌ها برای این گروه از افراد شود.
حساسیت: افرادی هستند که با وجود اطمینان خاطر از عدم ابتلا به بیماری سلیاک، با مصرف گلوتن دچار عوارضی می‌شوند. این عوارض عمدتا از حساسیت بدن به گلوتن ناشی می‌شود. روش خاصی برای تشخیص حساسیت داشتن به گلوتن وجود ندارد. توصیه‌ای که برای این افراد می‌شود این است که مدتی گلوتن را از برنامه غذایی خود حذف کنند. این کار میتواند حساسیت به گلوتن و عوارض‌های ناشی از آن را در بدن کاهش دهد.
IBS: آی بی اس یا سندروم روده تحریک پذیر، بیماری دیگری است که گلوتن میتواند برای افراد ایجاد نماید. گلوتن باعث التهاب روده افرادی که دچار چنین بیماری‌ای هستند می‌شود. حذف مواد دارای گلوتن از وعده غذایی این دسته از افراد میتواند در روند درمان چنین بیماری‌ای مؤثر باشد.
تولید CO2 در فرآیند اتانول
یکی دیگر از محصولات جانبی اتانول CO2 است. در طول تخمیر مواد جهت رسیدن به درصد قابل قبولی از اتانول، گاز CO2 در بالای مخازن تخمیر تجمیع می‌شود. گاز CO2 از اهمیت بالایی برخوردار است به طوری‌که درصورت فقدان آن، ادامه حیات در روی کره زمین امکان ناپذیر است
کاربردهای CO2
گاز CO2 مصارف بسیار متنوعی دارد:
استفاده از CO2 در کپسول‌های آتش‌نشانی
خالص سازی و یا خشک کردن پلیمرها
کشتن آفات، جوشکاری‌های CO2
نوشابه‌های گازدار
سنتز سوخت‌ها
انجماد مواد غذایی و … نمونه‌هایی ساده از کاربردهای این گاز در صنایع مختلف غذایی، شیمیایی، نفت و گاز می‌باشد.
تولید خوراک دام در فرآیند اتانول
پس از تخمیر مواد، برای دستیابی به مواد با کیفیت بالاتر، خوراک وارد برج تقطیر می‌گردد. پساب خروجی از برج‌های تقطیر اتانول، به درایرهای بخصوصی فرستاده شده و پس خشک شدن به خوراک دام تبدیل می‌گردد. این ماده به عنوان خوراک سرشار از پروتئین مورد مصرف دام قرار می‌گیرد.
۱ تن محصول جانبی بدست آمده که تحت عنوان DDGS شناخته می‌شود معادل با ۱.۲۲ تن خوراک محتوی ذرت و سویا است. فلذا DDGS میتواند مکمل غذایی و یا حتی جایگزین مناسبی برای خوراک‌های فعلی دام‌ها باشد.
تبدیل مواد اولیه کم ارزش به محصولات مفید همواره یکی از چالش‌های انسان بوده است. بازار فروش مواد، اهمیت تولید یا توقف تولید ماده‌ای را تحت تأثیر بالقوه خود قرار دهد. در شرایط کنونی محصولات جانبی بدست آمده از تولید اتانول از غلات، سهم ویژه‌ای از بازار را به خود اختصاص داده است. افزون بر اینکه این فرایند آلودگی خاصی را متوجه محیط زیست نمی‌کند. توجه به این فاکتورها میتواند الزام راه اندازی متوالی خطوط تولید اتانول را برای ما توجیه پذیر کند.